Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η αυριανή συνάντηση του Αλ. Τσίπρα με τον Ερντογάν στην Άγκυρα – Την Τετάρτη ο πρωθυπουργός θα βρεθεί στην Κωνσταντινούπολη και θα έχει συνάντηση με υψηλό συμβολισμό με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο στη Χάλκη.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της ΑΥΓΗΣ, οι συναντήσεις ανάμεσα στην ελληνική και την τουρκική ηγεσία είναι από τη φύση τους δύσκολες και πάντα με τη δική τους ιδιαίτερη σημασία αφού συνήθως υπάρχουν ανοιχτά ζητήματα μεταξύ των δύο πλευρών. Η επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στην Άγκυρα και η συνάντηση με τον Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Κυρίως, εάν κρίνουμε από την ένταση που καλλιεργεί η τουρκική πλευρά, κυρίως ρητορική, το τελευταίο διάστημα, αλλά και τα κρίσιμα ανοιχτά μέτωπα του Τούρκου προέδρου στο εσωτερικό της χώρας του και στη Συρία.
Οι λεπτές ισορροπίες στις σχέσεις με τις ΗΠΑ αλλά και η γενικότερη κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, στο φόντο μάλιστα των εξορύξεων στην κυπριακή ΑΟΖ, καθιστούν ακόμη πιο αναγκαίους τους ανοιχτούς διαύλους μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας και τη δυνατότητα απευθείας επικοινωνίας, στο ανώτατο μάλιστα επίπεδο. Ιδίως από την ελληνική πλευρά στόχος είναι να καταστούν σαφείς οι θέσεις της Αθήνας και να αποφευχθούν παρανοήσεις που μπορεί να αποβούν επικίνδυνες, να διατηρηθεί ο διάλογος όπου υπάρχει αντιπαράθεση και να προωθηθεί η συνεργασία στους τομείς που έχει αναπτυχθεί.
«Προσβλέπουμε πάρα πολύ στην επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στην Τουρκία» τονίζει σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο πρεσβευτής της Τουρκίας στην Αθήνα, Μπουράκ Οζούγκερτζιν, κάνοντας παράλληλα λόγο για την προώθηση μιας θετικής ατζέντας.
«Ως γείτονες πρέπει να διατηρούμε πάντα τα κανάλια διαλόγου ανοικτά για να βεβαιωθούμε ότι καταλαβαίνουμε και συναισθανόμαστε τις θέσεις των άλλων», αναφέρει, σημειώνοντας πως αυτός ο φαύλος κύκλος στον οποίο βρίσκουμε τους εαυτούς μας μάλλον δεν θα λύσει τίποτα για πολύ καιρό».
«Είναι φυσικό οι ηγέτες γειτονικών χωρών να επισκέπτονται συχνά ο ένας τον άλλο και να μιλούν για θέματα αμοιβαίων συμφερόντων και κοινών ανησυχιών. Είναι αλήθεια ότι σήμερα έχουμε κάθε είδους νέα μέσα αλληλοενημέρωσης, αλλά πιστεύω σταθερά στις επαφές πρόσωπο με πρόσωπο» σημειώνει ο κ. Οζούγκερτζιν.
Ιστορική επίσκεψη στη Χάλκη
Και βέβαια έχει τη δική του, συμβολική και όχι μόνο, σημασία το γεγονός ότι ο Τούρκος Πρόεδρος επέλεξε να αναβαθμίσει την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού, αλλάζοντας το πρόγραμμα. Σημειώνεται ότι είχε αρχικά προγραμματιστεί μονοήμερη επίσκεψη και συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη. Ωστόσο, ο Ερντογάν επέλεξε να μεταφέρει τη συνάντηση στο Προεδρικό Μέγαρο στην Άγκυρα, όπου θα παρατεθεί και δείπνο προς τιμήν του Αλ. Τσίπρα.
Την Τετάρτη ο πρωθυπουργός θα βρεθεί στην Κωνσταντινούπολη και θα έχει συνάντηση με υψηλό συμβολισμό, με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο στη Χάλκη. Έπειτα από μισό αιώνα που η Θεολογική Σχολή έχει «σιωπήσει», η συνάντηση Βαρθολομαίου – Τσίπρα, όχι στο Φανάρι αλλά στη Χάλκη, αποκτά ιστορικό βάρος.
Ανοιχτοί διαύλοι και σεβασμός στο διεθνές δίκαιο
Ένα από τα βασικά ζητήματα στην ατζέντα και από τις δύο πλευρές θα είναι η μείωση της έντασης στο Αιγαίο. Η Ελλάδα έχει καταστήσει σαφές σε αμυντικό και διπλωματικό επίπεδο ότι προασπίζεται και θα προασπίσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα, ενώ διευκρινίζει ότι ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου είναι απαραίτητος για την προώθηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων σε υγιείς βάσεις.
Το κριτήριο αυτό έχει τεθεί και για τις ευρωτουρκικές σχέσεις, τόσο στο πλαίσιο των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Μάρτιο του 2018 όσο και κατά την πρόσφατη σύνοδο των ευρωπαϊκών χωρών του Νότου. Οι δυο ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν τις προοπτικές επανεκκίνησης των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης και μείωσης της έντασης, στο πλαίσιο του διαύλου των υπουργών Άμυνας και των γενικών γραμματέων ΥΠΕΞ των δύο χωρών.
Κυπριακό
Όσον αφορά το Κυπριακό, ο Έλληνας πρωθυπουργός θα υπογραμμίσει την προσήλωση της χώρας στην επανένωση της Κύπρου, στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ και του ευρωπαϊκού κεκτημένου, με κατάργηση των εγγυήσεων και αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων. Με την πρόσφατη ανακοίνωση της Τουρκίας, ότι είναι ανοιχτή και σε άλλες λύσεις πέραν της ανωτέρω, να προκαλεί ανησυχία στην Αθήνα, θα συζητηθεί η προώθηση προπαρασκευαστικών επαφών σε επίπεδο υπουργείων Εξωτερικών, για την διερεύνηση των προϋποθέσεων επανέναρξης των συνομιλιών.
Τουρισμός και ενέργεια
Η νέα κατάσταση, μετά την κρίση στην Ελλάδα, την κατακόρυφη αύξηση του τουρισμού και την αναβάθμιση της χώρας στην ευρύτερη περιοχή, δημιουργούν προϋποθέσεις για την ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας και του τουρισμού των δύο χωρών. Η ολοκλήρωση της ακτοπλοϊκής σύνδεσης Θεσσαλονίκης – Σμύρνης μέχρι το καλοκαίρι, η προώθηση της σιδηροδρομικής διασύνδεσης Κωνσταντινούπολης – Θεσσαλονίκης και η αναβάθμιση της τελωνειακής διάβασης Κήπων – Υψάλλων, θα μπουν στο τραπέζι των συζητήσεων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, θα συζητηθεί και η συνεργασία των δύο χωρών στο πλαίσιο του αγωγού TAP καθώς και οι προοπτικές συνεργασίας για επέκταση του Turkish Stream, ενώ θα τονιστεί η σημασία της ενεργειακής συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή με σεβασμό όμως του διεθνούς δικαίου στην ανατολική Μεσόγειο.
Μείωση των ροών, εξάρθρωση δικτύου διακινητών
Ο Αλ. Τσίπρας αναμένεται να επισημάνει τη σημασία για τη συνέχιση της συνεργασίας, στο πλαίσιο της κοινής δήλωσης Ε.Ε. – Τουρκίας για το προσφυγικό, ενώ θα συζητηθούν οι δυνατότητες περαιτέρω μείωσης των ροών και συνεργασίας για την εξάρθρωση δικτύων διακινητών. Αναμένεται επίσης να συζητηθεί η ενίσχυση του διαύλου επικοινωνίας των δυο υπουργών Μετανάστευσης, οι οποίοι πρόκειται να συναντηθούν το επόμενο διάστημα.
Βέβαια, θα θεωρηθεί έκπληξη εάν από την πλευρά του Ερντογάν δεν υπάρξει αναφορά στο ζήτημα των 8 Τούρκων αξιωματικών, ενώ αναμένεται με ενδιαφέρον η τοποθέτηση σχετικά με το ζήτημα της επέκτασης των χωρικών υδάτων κατά 12 μίλια στο Ιόνιο, κάτι που είχε προκαλέσει αναφορές περί «casus belli» από την Άγκυρα.
